Wieża widokowa na Basen Nezyderski

JEZIORO NEZYDERSKIE

Z wieży widokowej można zobaczyć całe otoczenie Jeziora Nezyderskiego.

„Tam, gdzie dziś znajduje się Jezioro Nezyderskie, dawniej rozciągała się głęboka dolina. W dolinie mieszkało dużo pięknych dziewcząt, tak więc nazywano ją Doliną Dziewcząt. W tej dolinie chętnie polował Pan zamku Fraknó (Forchtenstein). Pewnego razu około południa zapadła ciemność i zerwała się burza. Panu udało się znaleźć schronienie w chacie, gdzie mieszkała wdowa ze swoją córką. Panu spodobała się piękna, ale skromna dziewczyna. Od tego czasu zawsze odwiedzał ją, kiedy przebywał w okolicy. Pan zamku miał okrutną żonę, której nie podobało się, że Pan często odwiedzał biedną wdowę i jej córkę. Kazała pojmać dziewczynę i stwierdziła, że jest ona czarownicą. Biedna dziewczyna została skazana na śmierć i rzucono ją do pobliskiego jeziora. Wkrótce jezioro zaczęło unosić się, rosło, rosło aż zalało całą okolicę, lasy i wsie naokoło. W wodzie zginęła także bezduszna pani zamku. Jedynie nielicznym udało się uciec w góry. Oni właśnie wracając z gór osiedlili się nad jeziorem i założyli Nezsider. (Neusiedl am See, Austria)”. Według legendy w ten sposób powstało Fertő (Nezsider).

Jezioro Nezyderskie, źródło: Shutterstock

Okolica jeziora była miejscem zamieszkałym również w tzw. czasach prehistorycznych. Przy wykopaliskach na terenie basenu w 1847 roku znaleziono narzędzia, naczynia i kości zwierząt z epoki kamienia. Pliniusz w I w. p.n.e. wspomina o jeziorze pod nazwą Lacus Peiso, w którego okolicy kwitło wtedy życie. Ten fakt potwierdzają również liczne ruiny budynków i cmentarze starożytnej epoki rzymskiej. Przy drodze prowadzącej do Fertőmeggyes znajduje się Jaskinia Mitry, gdzie żołnierze rzymscy składali ofiary na ołtarzu perskiego Bóstwa Solarnego. 

Mitreum, źródło: Wikipedia

Na początku V wieku po Rzymianach osiedlili się tutaj Hunowie, a następnie w okresie wędrówki ludów mieszkali tu Gepidowie, Longobardowie i Awarowie. 

Wzmianki o Jeziorze Nezyderskim znajdziemy najczęściej w królewskich aktach darowizny. Pierwszy taki akt (1199) został wydany przez węgierskiego króla Emeryka, w którym daruje on hrabiemu Lőrincowi ziemię Pakha, leżącą przy Jeziorze Nezyderskim, pomiędzy Balfem a Fertőrákos. 

Basen Jeziora Nezyderskiego (węg. Fertő tó) – drugiego największego jeziora Węgier – rozciąga się na terenie 315 km2 i jest ono trzecim największym jeziorem Środkowej Europy oraz czterdziestym czwartym największym jeziorem Europy, z terenami stepowymi i skalistymi, najbardziej wysuniętymi na zachód.

Jego wiek szacuje się na ok. 20 000 lat. Dno jeziora zostało prawdopodobnie ukształtowane przez dominujący wiatr północno-zachodni. Jego długość wynosi 36 km, a szerokość waha się pomiędzy 7-15 km. Głębokość wynosi średnio ok. 50-60 cm, ale w najgłębszych miejscach może osiągać nawet 180 cm. Do jeziora wpływają dwie rzeki: Wulka przy miejscowości Oka, oraz rzeka Rákos przy Fertőrákos, ale jezioro jest również zasilane przez małe, okresowe strumienie i wody deszczowe. Przed regulacją wód było ono połączone z Hanság, a jego poziom wody wyznaczały Ikva, Répce, Rábca, i Dunaj Moszoński. Dzisiaj poziom wody jest regulowany przy pomocy śluzy przy głównym kanale Hanság w miejscowości Fertőújlak. Zaobserwowano, że woda jeziora podnosi się i opada w 7-letnich cyklach. Jeżeli latem jest susza, to może mieć ona różny, zgubny wpływ na jezioro. 

Nawet 40-50 procent wody może wyparować, a jego temperatura potrafi osiągnąć 32-34 stopnie, w związku z czym zawartość soli zwiększa się, a na terenach sąsiednich „kwitnie” soda kalcynowana.

Podczas bardzo mroźnych i długotrwałych zim nie tylko jezioro zamarza do dna, również okoliczne błoto twardnieje jak kamień. 

Jezioro Nezyderskie zimą, źródło: sokszinuvidek.24.hu

Pod wpływem tych czynników linia brzegowa Jeziora Nezyderskiego stale się zmienia, a co 100-120 lat nawet całkowicie wysycha. Zdarzyło się to ostatnio między latami 1866 i 1869, kiedy mieszkańcy Fertőrákos przeszli przez nie suchymi stopami idąc na święto Matki Boskiej. Upamiętniając to wydarzenie umieszczono na ścianie kaplicy w Virágosmajor tablicę marmurową z napisem: „Ku czci Świętej Matki Boskiej i na pamiątkę pierwszej pielgrzymki, podczas której wierni przeszli przez suche dno Rákosa (Jezioro Nezyderskie) do Boldogasszony w dniu 3 października 1869 roku.”

Według pewnej legendy, raz, gdy dno jeziora było suche, wodę ze źródła noszono w dzbankach. Stara kobieta prosiła o wodę młodą dziewczynę, która odmówiła prośbie. Owa stara kobieta była czarownicą, która rzuciła klątwę na dziewczynę – dziewczyna upadła na ziemię. Legenda głosi, że wszystkie jej dzbanki rozbiły się, a woda się wylała i płynęła tak długo, aż wypełniła dno jeziora Fertő. 

Jezioro Fertő w latach 1768 i 1770 urosło do wielkości Balatonu i pochłonęło 5 wsi. Latem 1926 roku poziom wody był tak wysoki, że po węgierskiej stronie jeziora nie dało się wyciąć trzciny.

Ciekawostką jeziora jest zjawisko nierównomiernego poziomu wody – w przypadku mocnego wiatru różnica poziomu wody między północną a południową częścią jeziora jest ogromna: 29 marca 1888 roku odnotowano więcej niż 80-centymetrową różnicę między poziomem wody w Fertőbozu i Nezsiderze (Neusiedl am See, na terenie dzisiejszej Austrii). 

Woda jeziora jest bogata w sód, mocno alkaliczna i zasolona, w związku z czym (przede wszystkim w części wschodniej) można zaobserwować zasolenie gleby. W okresie suchym zawartość soli tej wody przekracza 33-krotnie zawartość soli Balatonu. 

Turbiny wiatrowe, Park Narodowy Neusiedlersee, źródło: Shutterstock

Z punktu widokowego możemy zaobserwować szeroki pas trzcin, który jest siedliskiem wielu chronionych roślin i zwierząt. Eksploatacja trzciny była ważnym zajęciem ludności zamieszkującej ten obszar. W przeszłości wsie charakteryzowały się domami z trzcinowym zadaszeniem, a dzisiaj trzcina jest ważnym towarem eksportowym. Za pasem trzcin błyszczy szara, srebrzysta woda Jeziora Nezyderskiego, a widnokrąg zamykają farmy wiatrowe Fertőzugu (Seewinkel). W przypadku dobrej pogody widoczne są Małe Karpaty i Zamek Bratysławski. 

PARK NARODOWY FERTŐ-HANSÁG

Mające 20 000-letnią przeszłość jezioro jest obszarem chronionym od 1977 roku, od 1979 roku jest częścią sieci rezerwatów biosfery UNESCO, a w 1989 roku przyjęto go do „terenów ramsarskich” (ekosystem bagienny o międzynarodowym znaczeniu). 

Ponieważ jezioro znajduje się obecnie w dwóch krajach – 75 km2 jest na terenie Węgier, a 240 km2 leży w Austrii – jego położenie wymagało, aby jezioro i jego otoczenie było zarządzane wspólnie przez oba kraje. Utworzenie pierwszego parku transgranicznego w Europie przygotowały wstępne negocjacje rozpoczęte w 1988 roku. Najpierw powstał Park Narodowy przy Jeziorze Nezyderskim (węg. Fertő Tavi Nemzeti Park), a potem w 1992 roku Nationalpark Neusiedler See-Seewinkel po austriackiej stronie. Zainaugurowanie wspólnego parku narodowego miało miejsce w 1994 roku. W tym czasie do węgierskiego parku narodowego dołączony już był powstały w 1976 roku Obszar Chroniony Hanság, tak więc nazwą parku od tamtego czasu jest Park Narodowy Fertő-Hanság. Wkrótce potem dołączono do parku obszary przy Répce i Csáfordjánosfa, w ten sposób wielkość węgierskiej części wynosi 23 894 ha, a austriackiej – 10 500 ha.  

Podczas wycieczki koniecznie należy odwiedzić Park Narodowy Fertő-Hanság!

Mapa Basenu Nezyderskiego

Obszar parku narodowego jest mozaikowy, nie rozciąga się na terenie zwartym. Jego części to: okolica Fertő, Fertőzug, Hanság, Tóköz i obszary przy Répce

Teren parku został zaprojektowany według zasad Światowej Unii Ochrony Środowiska (IUCN). Istota strefowania parków narodowych pod względem ochrony środowiska polega na tym, że określa ona na długi okres ramy przestrzenne i strategiczne celów, przeznaczenia, zarządzania i użytkowania pod względem środowiskowym. Zapewnia ona środki dla skuteczniejszego, praktycznego wdrażania ochrony przyrody, która jest również oczekiwaniem społecznym, oraz możliwością zrównoważonego, legalnego i przewidywalnego wykorzystania zasobów naturalnych, zgodnie z priorytetową ochroną, tj. podział parków narodowych na strefy leży w długoterminowym interesie wszystkich zainteresowanych stron.

W związku z modyfikacją ustawy LIII. z 1996 roku, która weszła w życie 1 stycznia 2014 roku, nasze parki narodowe będą nadal podzielone na trzy jednostki terytorialne, ale o innej nazwie i w odmienny sposób niż dotychczas, o wyraźniej określonym celu: strefa przyrodnicza, strefa zrównoważonego użytkowania przyrody i strefa usług. 

Do strefy przyrodniczej należą te tereny parku narodowego, których wyłącznym przeznaczeniem jest przywrócenie, zachowanie naturalnych procesów i struktur krajobrazu i ekosystemu oraz zapewnianie potrzebnych do tego warunków. Celem zarządzania ochroną środowiska jest zapewnianie, wspieranie i przywrócenie funkcjonowania procesów przyrodniczych, oraz zapewnianie potrzebnych do tego warunków. Taką strefą jest na terenie nezyderskim (po weg. Fertő) wewnętrzny pas trzcinowy i płytki obszar wschodnich zatok. 

Zarządzanie ochroną środowiska oraz zrównoważone użytkowanie przyrody w strefie zrównoważonego użytkowania przyrody istnieją obok siebie równocześnie w czasie i przestrzeni. W tej strefie pierwszorzędnym celem jest zapewnianie równowagi powyższych. Oprócz zarządzania ochroną przyrody mogą być również prowadzone działania związane z zarządzaniem i użytkowaniem gruntów, które nie szkodzą krajobrazowi lub wartościom przyrodniczym i nie są bezwzględnie konieczne do osiągnięcia celów ochrony lub nie są ukierunkowane przede wszystkim na osiągnięcie celów ochrony. Takimi obszarami są pastwiska, powstałe przy pomocy zalewania stawy solankowe na granicy z Sarród oraz zewnętrzne, zebrane trzcinowiska. Jako część parku narodowego do strefy usługowej należą znajdujące się tutaj miejscowości (obszar wewnętrzny), tereny zabudowane, obszary wypoczynkowe, plaże itp. oraz te obszary, których funkcja, przeznaczenie jest intensywne i wiąże się z obecnością ludzi.   

Sieć pod nazwą Natura 2000 zawiera w sobie całość tych wyjątkowych obszarów chronionych, które zostały ocenione przez naukowców i wyznaczone przez dyrektywę ptasią i dyrektywę siedliskową Unii Europejskiej. Pod nadzorem Parku Narodowego Fertő–Hanság znajduje się ich łącznie 18 – 4 obszary ochrony ptaków oraz 14 priorytetowych obszarów chronionych . 

Fauna i flora Parku Narodowego Fertő–Hanság jest niezwykle bogata i kiedy pogoda jest sprzyjająca, to z wieży widokowej można zobaczyć znaczną część jeziora oraz terenu bagnistego naokoło. Kamieniołom i wieża widokowa znajdują się na terenie pod nazwą „Wzgórza Fertő” (węg. „Fertő melletti dombsor”), jako część parku narodowego. 

Od 2001 roku obszar Fertő znajduje się na liście dziedzictwa światowego jako krajobraz kulturowy. Trafił on na listę dzięki poniższym czynnikom:

• obszar obejmujący najbardziej wysunięte na zachód jezioro stepowe w Eurazji;
• punkt zetknięcia się faunistycznych i florystycznych obszarów geograficznych;
• zdominowany przez człowieka krajobraz o wyjątkowym bogactwie fauny i flory, bank genów;
• harmonijne współżycie człowieka i rezerwatu biosfery;
• krajobraz kulturowy, stworzony przez etnicznie zróżnicowaną ludność;
• społeczno-ekonomiczna i kulturowa jednostka, mająca wielowiekową przeszłość, przekraczająca granice państw;
• ciągłość form użytkowania ziemi na przestrzeni wieków;
• bogate dziedzictwo archeologiczne kolejnych cywilizacji;
• ciekawostki geologiczne, górnicze i estetyczne;
• bogata tradycja architektury miejscowości, związana z gospodarowaniem ziemi;
• bogaty i wartościowy zbiór zabytków;
• wyjątkowo cenne dziedzictwo etnologiczne.

Większa część Jeziora Nezyderskiego, jak to wynika z węgierskiej nazwy (fertő=bagno), jest bagnem trzcinowym, a większy obszar po stronie austriackiej – otwartą wodą. Bagno trzcinowe jest przerwane siecią kanałów transportowych. Błoto powstałe na dnie jeziora jest przenoszone i osadzane na brzegach przez fale i jest to czynnikiem sprzyjającym powstawaniu trzcinowiska.  

Jezioro Nezyderskie, trzcina, źródło: Shutterstock

Samo trzcinowisko jest siedliskiem niewielu roślin. Występują tu: trzcina, pałka, kłoć wiechowata, psianka słodkogórz czy ostrożeń błotny, a także chroniony, zaliczający się do roślin bardzo rzadko występujących, oczeret przybrzeżny. Trzcinowisko jest narażone na wiele zagrożeń: przy niskim poziomie wody do środkowych części dociera tylko niewielka ilość świeżej wody, zwłaszcza kiedy wiatr wieje z południa, a to w efekcie może doprowadzić do przerzedzenia trzcinowiska. Środkiem zaradczym jest bieżące oczyszczanie kanałów. 

Psianka słodkogórz, źródło: Wikipedia

Pomimo tego, że flora jeziora nie jest zbyt zróżnicowana, zatoki wnikające do chronionego trzcinowiska są idealne dla ptactwa i stanowią miejsce osiedlania się wielu rzadkich ptaków.

Populacja ryb w jeziorze jest bardzo zróżnicowana, w ostatnich dziesięcioleciach odnotowano obecność 35 różnych gatunków, z których wszystkie, z wyjątkiem chronionego piskorza, można swobodnie łowić. Znaczna jest również populacja płazów jeziora.

Kumak nizinny, źródło: Wikipedia

Szczególnie cenna jest populacja ptaków lęgowych i wędrownych. Rzadka warzęcha najchętniej zimuje w Północnej Afryce, ale w pozostałych miesiącach roku żyje właśnie w trzcinowisku. W okresie wędrówki na wodzie jeziora gromadzą się tysiące stad cyranek i cyranek zwyczajnych i stąd wyruszają w drogę do swoich siedlisk zimowania. Podążają za nimi orliki łąkowe i gęsi północne. 

Cyraneczka zwyczajna, źródło: Wikipedia

Łabędź niemy nie należy do rzadkich ptaków, bardzo rozpowszechnił się bowiem w ostatnich latach. Jego lęgi odnotowano po raz pierwszy przy Jeziorze Nezyderskim i właśnie stąd zaczął zasiedlać tereny zadunajskie. Choć jego głównym pożywieniem są rośliny, przyjmuje również pokarm oferowany przez ludzi. 

Również tutaj odnotowano pierwsze miejsce gniazdowania hełmiatki zwyczajnej, która ma jaskrawoczerwony dziób, czarną pierś i, porównując do kaczki, proste upierzenie o kolorze mleczno-kawowym. Podobnie jak kukułka, przemyca czasem swoje jajka do gniazd innych ptaków. 

Łabędź niemy, źródło: Wikipedia

Często występującym ptakiem jest rozpoznawalna po owalnym wzorze białego rogu na czole, krępa, czarna łyska zwyczajna, a także nosząca na głowie długie pióra, czarno-biała, mająca upierzenie błyszczące metalicznie, czajka zwyczajna. Mewa śmieszka jest ptakiem trzcinowiska i płytkich wód, który często występuje w pobliżu miejscowości i można go spotkać nawet w obszarach przemysłowych. Stałym mieszkańcem trzcinowiska jest wydający charakterystyczny dźwięk bąk zwyczajny.

Hełmiatka zwyczajna, źródło: Wikipedia

Stosunkowo często występującym ptakiem jest także błotniak stawowy, samiec który znacznie różni się od samic swoim szaro-czarno-rudawo-brazowym upierzeniem. 

Błotniak stawowy, źródło: Shutterstock

Obok jednej z największych w Basenie Karpackim populacji czapli, znaczna jest również liczba czapli purpurowych, hełmatek zwyczajnych i warzęch zwyczajnych.

Gęś gęgawa jest rozpoznawalna po różowawych nogach i dziobie. Jej krewna, gęś białoczelna, jest zimującym u nas północnym gatunkiem gęsi, na który można polować.

W trzcinowisku mieszka również bogata populacja ptaków śpiewających: tamaryszka, wąsatka, podróżniczek, trzciniak zwyczajny i trzcinniczek zwyczajny są charakterystycznymi, gniazdującymi tutaj ptakami.

WZGÓRZE W POBLIŻU FERTŐ – ŁĄKI STEPÓW I LITOFITY NASKALNE 

Wąsatka, źródło: Wikipedia

Wzgórza w pobliżu Fertő, których częścią jest wzniesienie zawierające kamieniołom, mają wyjątkowe znaczenie dla ochrony środowiska, gdyż są siedliskiem wielu chronionych gatunków roślin i zwierząt.

W tych wzgórzach występują przede wszystkim zbiorowiska dębów bezszypułkowych i grabów oraz dębów burgundzkich, w mniejszej ilości znajdziemy tu również osady dębów omszonych, można tu spotkać także lipę drobnolistną, klon polny, wiśnię i jarząb.

W związku z tym, że krajobraz był ciągle narażony na działalność ludzką, jego obecna forma jest pochodzenia niskopiennego, z lasem niskopiennym ze śladami zagospodarowania, ze skrajami leśnymi i polanami. Ingerencja ludzka jest także obserwowalna poprzez przesiedlone tutaj obce gatunki, można tu spotkać różnego rodzaju sosny, na przykład sosnę czarną i zwyczajną, oraz akację.

Na terenie rosną różne, szczególnie zagrożone gatunki roślin:

Szakłak skalny jest małym, na pierwszy rzut oka nieistotnym krzewem, ale z punktu widzenia ochrony środowiska jest jednym z najważniejszych gatunków tego obszaru, ponieważ na Węgrzech występuje on wyłącznie w okolicach Sopronu, na terenie kamieniołomu – właśnie dlatego od tego krzewu nadana została nazwa ścieżce kamieniołomu. Jego małe, żółto-zielone kwiaty występują nawet na najbardziej stromych, niedostępnych urwiskach.

Szakłak skalny, źródło: Wikipedia

Kosaciec, źródło: Wikipedia

Obuwik pospolity jest żółto-bordowym gatunkiem rodziny storczykowatych o kształcie orchidei, który występował kiedyś w dużej liczbie na terenie lasu Szárhalmi. Niestety dzisiaj prawie całkowicie zanikł, głównie z powodu zbierających kwiaty turystów. Jego krewnym jest kwitnący od wczesnej wiosny i posiadający purpurowe i różowe kwiaty na bezlistnych łodygach storczyk purpurowy, który występuje w lesie Szárhalmi i w okolicach Margitbánya (Sankt Margarethen, Austria). 

Bardzo rzadki jest również kosaciec niski, którego niskie kwiaty o kolorze fioletowym lub jasno-żółtawym można zaobserwować wczesną wiosną. Jego bliskim krewnym jest kosaciec pstry, który posiada liście o żółtym kolorze z fioletowym, bordowym lub brązowym wzorem. Jest on kwiatem rodzimym tego obszaru, kwitnie przede wszystkim w małych otworach.

Puhacz zwyczajny, źródło: Shutterstock

Puszczyk zwyczajny, źródło: Wikipedia

Uszatka zwyczajna, źródło: Wikipedia

W lasach tych terenów żyje kilka gatunków sów, jak na przykład puchacz zwyczajny (znany z popularnej bajki węgierskiej Bubo bubo), puszczyk zwyczajny i nazywana dawniej ptakiem śmierci pójdźka zwyczajna (w mitologii jest ona ptakiem Ateny). Mieszka w tych lasach również trzmielojad zwyczajny lub inaczej pszczołojad, który otrzymał swoją nazwę od zjadania gniazd os znajdujących się na ziemi. Znany ze swojej szybkości i zręczności jastrząb również preferuje leśne kryjówki.  

Na polanach leśnych dawny wypas doprowadził do powstania spadzistych łąk stepowych i skalistych muraw z bogatą florą, charakterystyczną dla okolicy kamieniołomów w Fertőrákos i Szentmargitbánya (Sankt Margarethen, Austria).

Słone łąki i pastwiska w okolicach Fertő mają również swoje ptactwo: duże, rozległe łąki są ulubionym miejscem kulika wielkiego, który ma charakterystyczny, wygięty w dół dziób i jest największym gatunkiem ptaków przybrzeżnych. Ten wstydliwy ptak o brązowobiałym upierzeniu doskonale wtapia się w otoczenie. Węgierska nazwa (kanalas póling) tego ptaka pochodzi od wydawanego przez niego dźwięku, który brzmi jak: „poooli-pooóli”. Jest on gatunkiem szczególnie chronionym. Na tym samym obszarze lubi budować swoje gniazda uszatka błotna, która dostała swoją nazwę po białych pęczkach, znajdujących się na jej głowie, oprócz tego jej cytrynowo-żółte oczy odróżniają ją od pomarańczowo-żółtawych oczu innych sów. 

Gniazduje tutaj potrzeszcz, który jest ptakiem śpiewającym i ma szczególną rolę: jest gatunkiem indykacyjnym, wskazującym swoją obecnością, czy na danym obszarze w odpowiedniej ilości występują brzegi i miedze. Jeżeli w wyniku nadmiernie intensywnego zagospodarowania te tereny zanikają, zanika również potrzeszcz. Jest ptakiem chronionym. Ciekawostką jest, że o ile karmi on swoje pisklęta robakami, dorastając staje się ziarnojadem. Samce gatunku śpiewają balansując na końcu cienkich chwastów. 

Kulik wielki, źródło: Wikipedia

Orzeł cesarski, który jest wyjątkowo rzadko występującym gatunkiem, lubi zamieszkiwać samotnie stojące drzewa

Fertő (Jezioro Nezyderskie) nadaje się do pływania statkiem i żeglugi, a pomiędzy głównymi miastami (Fertőrákos, Mörbisch, Rust, Neusiedl am See, Illmitz, Podersdorf, Breitenbrunn) regularnie kursują statki. Latem często odbywają się tutaj regaty żeglarskie. 

Potrzeszcz, źródło: Shutterstock

CENTRUM DLA ZWIEDZAJĄCYCH I GOSPODARSTWO POKAZOWE

W pobliżu wsi Sarród, na terenie Parku Narodowego Fertő–Hanság znajduje się byłe centrum gospodarstwa dworu Esterházych, Lászlómajor. Na tym terenie wybudowano wspaniałe centrum dla zwiedzających oraz gospodarstwo pokazowe, które przedstawia tradycyjne formy zagospodarowania tego obszaru i stare rzemiosła ludowe związane z hodowlą zwierząt, bogato uzupełniając i objaśniając wystawę przy pomocy zdjęć i artefaktów. 

Podczas wycieczki warto odwiedzić Centrum Turystyczne Lászlómajor!.

W głównym budynku znajduje się sala wykładowa wyposażona w projektor oraz szereg tablic, przedstawiających historię ochrony środowiska na terenie Fertő i Hanság. W pomieszczeniu naprzeciwko sali kolorowo, interaktywnie i przy pomocy zabaw edukacyjnych przedstawiona jest charakterystyka siedlisk parku narodowego. 

Znajdujące się z tyłu chowy pokazują tradycyjne węgierskie rodzaje zwierząt domowych, z grupą węgierskiego bydła szarego, bawoła domowego, mangalicy, owiec węgierskich i rodzajami ptactwa domowego.

O ile plac zabaw pomiędzy budynkami jest przeznaczony dla najmłodszych, „ścieżka przygód” z przyrodniczymi zabawami interaktywnymi zapewnia dalsze możliwości rozrywki dla starszych dzieci i dla dorosłych. 

Grać

WYKORZYSTANA LITERATURA:

1. Pap bácsi (Mohl Adolf) (1926): Nyugatmagyarországi mondák és mondafélék- Győregyházmegyei Alap Nyomda, Győr

2. http://www.fertorakosikirandulas.hu/fertorakos.html#amit_mindenkepp

3. Materiały otrzymane wcześniej

4. https://www.ferto-hansag.hu/hu/kornyezeti-neveles/kornyezeti-neveles-objektumai.html

5. https://www.ferto-hansag.hu/upload/document/246/f8_kornyezeti_neveles_hun_preview_27bt.pdf

6. https://www.ferto-hansag.hu/upload/document/261/f1_novenyvilag_hun_preview_gqy2.pdf

7. https://www.ferto-hansag.hu/upload/document/263/f2_a_ferto_madarai_hun_preview_uzgs.pdf

8. https://www.ferto-hansag.hu/hu/okoturizmus/bemutatohelyek/bemutato-majorsag,-laszlomajor.html